Dużo się ostatnio mówi o uelastycznianiu polskiego rynku pracy. Podkreślamy w różnych wypowiedziach i wywiadach, że jednym z istotnych ograniczeń dla pracodawców chcących stosować kodeks pracy jest tzw. sztywność godzinowa, czyli jak wolno w Polsce planowac, ewidencjonować, naliczać i rozliczać godziny pracy. W opinii wielu, gdyby się dokładnie wczytać w kodeks pracy, to jest to kwadratura koła i lepiej nawet nie próbować go nie stosować, niż pakować się w kłopoty związane z próbą pełnego realizowania litery prawa. A w opinii innych - wiele miały w tej sprawie zmienić regulacje sprzed dokładnie dwóch lat. Pod naporem palonych opon i krewkich zapowiedzi, że jak nie to, to wszyscy skończymy na bruku pracodawcy i pracownicy "wynegocjowali" dwie zmiany przeprowadzone przez Ministerstwo Gospodarki: tzw. wydłużenie okresów rozliczeniowych oraz unormowanie tzw. ruchomego czasu pracy.

Opis badania O obu rozwiązaniach dyskutowano niebywale dużo, ale ... jak by to powiedzieć, bez szczególnie pogłębionej diagnozy. Nie za dużo wiedziano o faktycznym stosowaniu nadgodzin (choć w BAEL takie dane sa i IE NBP je publikuje). Niezbyt dużo także o faktycznych godzinach pracy, bo tego nie ma nawet w BAEL. Jak zwykle w takich przypadkach bywa, po zażartych walkach i sporach wprowadzono dwa rozwiązania, których wszyscy się bali. Pracodawcy: że bez tego pójdą z torbami, ale z nimi to już całkowicie krwiożerczą twarz kapitalizmu ukażą niektóre firmy. Przedstawiciele pracowników: że przez te rozwiązania pracownicy będą masowo zmuszani do pracy dzień i noc bez wynagrodzenia, bo podstępni pracodawcy już tak wszystko ustalą, żeby przyoszczędzić na nadgodzinach.

Co wyszło? Wspólnie z Instytutem Badań Strukturalnych zrobiliśmy jesienią ubiegłego roku badanie wśród przedsiębiorców i ich pracowników, by się tego właśnie dowiedzieć. I znaleźliśmy, że raczej ... wielkie nic. Prawie nikt tego nie stosuje (a w każdym razie nie dużo bardziej niż wcześniej). Ci pracodawcy, dla których elastyczność jest bez znaczenia w ogóle nie zauważyli. Ci pracodawcy, dla których ma ogromne znaczenie - już wcześniej znaleźli obejścia w postaci zadaniowego czasu pracy (albo umów niekodeksowych). Uwaga: o ile próba firm była reprezentatywna (zgodnie z przyjętymi założeniami co do struktury) o tyle próba pracowników już nie może być traktowana w tych kategoriach. Niemniej jednak nasze badanie to jak dotąd jedyne źródło wiedzy na ten temat.

Harmonogram Badanie rozpoczęło się we wrześniu 2014 r. Pierwszy miesiąc poświęcono na opracowanie narzędzia badawczego oraz jego konsultację na forum komisji powołanej przez Ministra Gospodarki. W początkach listopada 2014 r. rozpoczęto realizację badania ankietowego metodą CAPI oraz CAWI. Ankiety zbierano do końca listopada 2014 r. Raport końcowy zaprezentowaliśmy w styczniu na posiedzeniu specjalnej, trójstronnej komisji powołanej przez Ministra Gospodarki.
 

Przedstawiona przez nas w styczniu 2015 r. prezentacja dostępna jest tutaj