Polska rządowa krzywa dochodowości oraz struktura premii terminowych

Prezentujemy oszacowania premii terminowych i rentowności polskich obligacji skarbowych. Te oszacowania pozwalają ocenić jak kształtowały się rządowe rynkowe stopy procentowe implikowane przez kwotowania obligacji skarbowych oraz jak inwestorzy oceniali premię terminową związaną z inwestowaniem na dłuższe okresy. Na wykresie można wybrać dowolne daty z zakresu styczeń 2005 - czerwiec 2020 i wyświetlić oszacowania premii terminowych lub rentowności w porównaniu do innych okresów. Mając (udostępniony poniżej) zbiór obejmujący dzienne obserwacje polskiej rządowej krzywej dochodowości za okres 15 lat oraz oszacowania struktury premii terminowych  można (1) zastosować te dane do wyceny instrumentów finansowych o ryzyku kredytowym zbliżonym do rządowego, (2) dla dowolnego portfela takich instrumentów przeprowadzić analizę kontrybucji do wyniku poszczególnych jego składowych (takich jak carry roll down, rate change, spread change, coupon effect), (3) zastosować strukturę premii terminowych do prognozowania rynkowych stóp procentowych.

Nasze oszacowania premii terminowych i rentowności nie są po prostu odczytaniem danych bieżących lecz pochodzą z algorytmu estymacji krzywej zerokuponowej w kanonicznej formie funkcyjnej zaproponowanej przez Nelsona, Siegela i Svenssona, tzw. model NSS. Ten model to zaawansowane narzędzie służące do modelowania krzywej dochodowości, które rozszerza klasyczny model Nelsona-Siegela, umożliwiając jeszcze dokładniejsze uchwycenie dynamiki rynków obligacji. Wyobraźmy sobie krzywą dochodowości jako mapę, gdzie każdy parametr odpowiada istotnemu punktowi orientacyjnemu – dzięki nim możemy zidentyfikować zarówno długoterminowy poziom, jak i krótkoterminowe fluktuacje. Dzięki zastosowaniu kilku intuicyjnych parametrów, model ten pozwala na precyzyjne określenie poziomu, nachylenia oraz wypukłości krzywej, co jest kluczowe przy analizie struktury terminowej stóp procentowych.

Model NSS jest szeroko stosowany przez banki centralne, analityków finansowych oraz inwestorów, ponieważ nie tylko umożliwia wygładzenie danych empirycznych, ale także ułatwia prognozowanie przyszłych zmian na rynku. Jego elastyczność i zdolność do adaptacji do różnych kształtów krzywych sprawiają, że jest niezastąpiony w zarządzaniu ryzykiem oraz w podejmowaniu decyzji inwestycyjnych.

O ile parametry modelu NSS są publikowane dla USA i innych rozwiniętych gospodarek, brakuje takich oszacowań dla rynków wschodzących. Ich dodatkową cechą charakterystyczną jest brak płynności rynków obligacji dla wielu zapadalności. Zaproponowałem / zaproponowaliśmy metodykę obejmującą cały szereg dostosowań procedury estymacyjnej do charakterystyki danych z rynków o ograniczonej płynności (heterogeniczność płynności w różnych segmentach krzywej dochodowości, zachowanie spreadów bid-ask, zniekształcenia cen na bardzo krótkim końcu krzywej dochodowości wynikające z aukcji zamiennych). Ujęliśmy tam również argumentację, że dla ultra-krótkiego końca (1/52 roku) stopy procentowej powinniśmy używać stopy rentowności bonów NBP (której znaczenia na rynku instrumentów wolnych od ryzyka w PLN nie można pominąć).

Więcej o zaproponowanej metodyce można przeczytać w artykule Parsimonious yield curve modeling in less liquid markets. Zastosowaliśmy metodę zaproponowaną przez Tobiasa Adriana, Richarda Crumpa oraz Emanuela Moencha.

Opublikowane tutaj oszacowania opracowane podczas realizacji projektu  projektu YIELDS finansowanego przez Narodowe Centrum Nauki.