Pytanie o dozwolony użytek prywatny w Trybunale Sprawiedliwości UE

Pytanie o dozwolony użytek prywatny w Trybunale Sprawiedliwości UE

Holenderski Sąd Najwyższy skierował do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: TSUE) pytanie prejudycjalne: "czy licencja ustawowa w postaci tzw. dozwolonego użytku prywatnego rozciąga się na korzystanie z kopii utworu pochodzącej z nielegalnego źródła". Przypomnijmy, że odpowiedź Trybunału jest wiążąca dla sądu holenderskiego i ma wpływ na wykładnię prawa UE, które z kolei ma wpływ na wykładnię polskiej instytucji dozwolonego użytku (ale tylko w zakresie, w którym prawo to zostało poddane harmonizacji wspólnotowej).

Wątpliwość co do dozwolonego użytku prywatnego pojawiła się na kanwie procesu pomiędzy ACI Adam B.V. i innymi spółkami przeciwko Stichting De Thuiskopie (która jest organizacją uprawnioną do pobierania i dzielenia w Holandii opłat od producentów czystych nośników danych (jest to obowiązek wynagradzania strat właścicielom praw autorskich, polskim odpowiednikiem są opłaty o których mowa w art. 20 Ustawy i Prawie Autorskim i Prawach Pokrewnych).

Dyrektywy 2001/29/WE z dnia 22 maja 2001 r. w sprawie harmonizacji niektórych aspektów praw autorskich i pokrewnych w społeczeństwie informacyjnym (dalej: Dyrektywa 2001/29) harmonizując instytucję dozwolonego użytku prywatnego, nałożyła obowiązek opłat od dystrybucji czystych nośników, nazywając ją godziwą rekompensatą za dozwolony użytek prywatny.ACI Adam B.V. i inni w powództwie podnoszą, że ustalania opłaty produkcyjno-importowej nie powinien uwzględniać potencjalnych strat wynikających z "nielegalnego obiegu" - powielania kopii nielegalnych czy ściągania ze źródeł nielegalnych (np. sieci BitTorrent). Podstawą opłaty powinny być straty wywołane obiegiem legalnym, czyli zachowaniami mieszczącymi się w normie prawnej zwanej Dozwolonym Użytkiem Prywatnym.

Sprawa ma ogromne znaczenie nie tylko dla importerów  i producentów nośników. Do tej pory użytkownicy serwisów takich jak Chomikuj.pl,którzy jedynie ściągali pliki, na gruncie prawa cywilnego, ponieważ ich czyny były zgodne z artykułem 23 UPAPP. Jeżeli korzystanie z kopii "nielegalnej" okaże się wykraczać poza Dozwolony Użytek Prywatny, takie zachowanie będzie się wiązało z odpowiedzialnością majątkową sprawcy (do tej pory groziła jedynie odpowiedzialność majątkowa na podstawie Kodeksu Wykroczeń za czyn popularnie zwany paserstwem).