Ludzie wydają się często zbytnio wierzyć we własne siły, co może przynosić opłakane skutki. Literatura z zakresu psychologii i ekonomii behawioralnej potwierdza ten efekt, szczególnie u mężczyzn, oraz szczególnie w przypadku relatywnie łatwych zadań. Większość tych badań opiera się jednak na małych, jednorodnych próbach, często nie dając uczestnikom zachęt do trafnego przewidywania swych wyników. Z kolei dane zastane na ogół nie pozwalają jednoznacznie zidentyfikować tego efektu.

W nowym badaniu „Are we all overconfident in the long run? Evidence from one million marathon participants.” Michał Krawczyk i Maciej Wilamowski próbują pokonać te słabości. Opierają się o próbę przewidywań czasu ukończenia biegu dokonanych przez kilkuset uczestników Maratonu Warszawskiego. Identyfikują wspomniany efekt płci – mężczyźni są relatywnie bardziej pewni siebie, tj. wg przewidywanych czasów ich przewaga na kobietami jest większa niż wg czasów rzeczywiście osiąganych. Co interesujące, indywidualny błąd prognozy bardzo silnie koreluje ze zmianą tempa biegu: ci, którzy przewidywali zbyt optymistycznie średnio rzecz biorąc ruszają za szybko, a w drugiej muszą istotnie zwolnić, choć optymalne byłoby zachowanie w przybliżeniu stałego tempa na całym dystansie. Dane pozwalające obliczyć różnicę szybkości biegu do połowy i od połowy trasy dostępne są dla setek dużych i małych maratonów na całym świecie.

Traktując tę różnicę jako miarę nadmiernej pewności siebie można więc identyfikować „czynniki ryzyka” takiego błędu poznawczego na bardzo dużych i zróżnicowanych próbach. Analizując ponad milion wyników biegaczy z 69 krajów, Krawczyk i Wilamowski potwierdzają efekt płci, a także odkrywają, że większą skłonność do zbytniej pewności siebie wykazują osoby bardzo młode (zwłaszcza mężczyźni) oraz te w wieku emerytalnym, mieszkańcy Azji, a także osoby z relatywnie konserwatywnych, patriarchalnych i religijnych społeczności.

Michał Krawczyk, Maciej Wilamowski
Are we all overconfident in the long run? Evidence from one million marathon participants.

In this project we sought to contribute to extant literature on overconfidence by identifying it in a large, heterogeneous sample making familiar, repeated choices in a natural environment which provides direct feedback. In Study 1 we elicited predictions of own finishing time among participants of the 2012 Warsaw Marathon. Their prediction errors turned out to be very highly correlated with the change in pace over the course of the run. In Study 2 we thus took this change in pace as a proxy for self-confidence and used existing field data of around one million participants. Both studies indicate that males as well as youngest and oldest participants tend to be more confident. In Study 2 we are also able to investigate national and cultural dimensions, confirming previously reported findings of relative overconfidence in Asians and providing some novel results, i.a. that relatively conservative societies tend to be more self-confident.