Znajomi na wagę złota

Znajomi na wagę złota

Oprócz tradycyjnych czynników wpływających na wynagrodzenie takich jak wykształcenie oraz indywidualne cechy (np. lepiej zarabiają ekstrawertycy i osoby z wyższym IQ) znaczenie ma również indywidualny kapitał społeczny. Edward Gleaser, David Laibson i Bruce Sacerdote (Harvard) definiują kapitał ten jako cechy społeczne człowieka, w tym umiejętności społeczne, charyzmę i sieci kontaktów, które pozwalają czerpać jakiekolwiek zyski lub korzyści z interakcji z innymi ludźmi. W ten sposób rozumiany kapitał społeczny jest jednym z elementów kapitału ludzkiego. Wytwarza się on w dużej mierze w czasie dorastania, którego znaczną część powinno spędzać się w szkole. Jednak największy poziom kapitału społecznego osiągany jest zwykle ludzie osiągają dopiero w wieku 40-50 lat, a następnie maleje.

Kapitał społeczny szczególnie opłaca się na rynku pracy. Antoni Calvó-Armengol (Uniwersytet Autonomiczny w Barcelonie) i Matthew O. Jackson (obecnie Stanford) wskazują, że osobom z większą siecią kontaktów łatwiej znaleźć pracę, dostać awans i podwyżkę oraz uchronić się przed zwolnieniem. Również Adriana Lleras-Muney (Uniwersytet Kalifornijski) wraz ze współautorami potwierdza, że lepiej wykształcone i posiadające więcej znajomych osoby zwykle zarabiają lepiej. Dodatkowy rok nauki może mieć taki sam wpływ na wynagrodzenie jak pięciu bliskich znajomych w czasie dorastania. O przypadku tutaj nie może być mowy! Naukowcy analizowali próbę blisko 10 tys. obywateli USA, których obserwowali od czasów szkolnych (12-18 lat) do czasu aż osiągnęli 24-32 lata. Ankietowani zostali poproszeni o nominowanie ludzi, których uważają za przyjaciół, dzięki czemu udało się uniknąć bazowania wyłącznie na indywidualnej deklaracji respondenta. Jeden znajomy średnio podnosi wynagrodzenie o 2,5%. Natomiast jeden bliski znajomy lub znajomy tej samej płci zwiększa przewidywane zarobki aż o 3.3%. Mniej angażujące znajomości również czynią nas bogatszymi, lecz ich oddziaływanie jest mniejsze.  W Polsce z kolei, wpływ liczby znajomych na wynagrodzenie w Polsce jest jeszcze niepotwierdzony.

Badacze zwracają również uwagę na fakt, że osoby częściej angażują się w aktywności, z których czerpią większe korzyści tj. wpływ dodatkowego znajomego na wynagrodzenie dla ekstrawertyka jest większy. Natomiast osoby z wyższym IQ kierują się zarówno zwrotem z inwestycji w postaci dodatkowego roku poświęconego na nauce oraz korzyścią z większej sieci znajomych. Zatem to wspólna nauka jest najbardziej korzystna pod względem przyszłego wynagrodzenia, gdyż sprzyja ona zarówno wykształceniu jak i kształtowaniu się znajomości. Z kolei częste imprezowanie z użyciem alkoholu chociaż dostarcza nowych znajomości to może odbywać się kosztem wyników naukowych. Natomiast obecne zamknięcie uczniów w domach nie sprzyja ani nawiązywaniu nowych znajomości ani rozwijaniu umiejętności miękkich u młodych ludzi.  Dlatego tak ważny jest jak najszybszy powrót do szkoły, która powinna pełnić funkcję nie tylko miejsca do nauki, ale również stanowić szansę do nabywania kapitału społecznego. Zatem także inwestycje w infrastrukturę szkolną zarówno w postaci lepszego wyposażenia klas oraz tworzenia miejsc do wspólnego spędzania czasu mogą okazać się bardziej opłacalne niż dotychczas przypuszczaliśmy.

Jednak wykorzystywana dotychczas definicja nic nie mówi o korzyściach z indywidualnego kapitału społecznego dla społeczeństwa. Przykładem może być sprzedawca używanych samochodów, który świetnie przekonuje ludzi do zakupu gruchotów. Koszty zewnętrzne jego zysku w postaci niezadowolonych w przyszłości klientów sprawiają, że generuje on niewiele kapitału społecznego dla społeczeństwa. Dlatego z innej definicji kapitału społecznego korzysta Francis Fukuyama (obecnie Stanford). Traktuje on kapitał ten jako nieformalną normę, która promuje współpracę między dwiema lub więcej jednostkami. Funkcją, jaką spełnia kapitał społeczny w ekonomii, jest obniżenie kosztów transakcyjnych związanych z formalnościami takimi jak podpisywanie kontraktów i wielkością biurokracji. Zatem im większy kapitał społeczny tym sprawniej uda się dokonać dowolnej transakcji, gdyż uniknie się kosztów związanych m.in. z negocjacjami, monitorowaniem i egzekwowaniem warunków umowy.

Niestety zarówno pomiar czasu poświęconego na spędzanie czasu ze znajomymi jak i kapitału społecznego jest wciąż niedoskonały. Ponadto, badania nie oddają dobrze bliskości relacji ze znajomymi a nie od dziś wiadomo, że w przyjaźni nie liczy się ilość, ale jakość. Dlatego pomimo istotnego wpływu znajomych na wynagrodzenie lepiej nie przeliczać ich na pieniądze.

GRAPE | Tłoczone z danych dla Dziennika Gazety Prawnej, 9 lipca 2021 r.

Tags: 
Tłoczone z danych