Optymalizacja podatkowa | Optimizing taxes for growth

Info: 

Cel projektu to znalezienie odpowiedzi na pytanie, jakie powinny być stawki opodatkowania przedsiębiorstw, które maksymalizowałyby dochody państwa nie ograniczając jednocześnie w nadmiernym stopniu aktywności gospodarczej. Pytanie to nie jest nowe i w poszukiwaniu odpowiedzi na nie stosowane były i ą zarówno narzędzia tak proste, jak słynna (a może osławiona) krzywa Laffera, jak i wyrafinowane modele mikroekonometryczne i modele DSGE. Skomplikowane powiązania behawioralne, jak np. stopień unikania płacenia podatków oraz istnienie i rozwój szarej strefy, powodują, iż bez uwzględnienia tych powiązań nie da się skonstruować modeli pozwalających na znalezienie optymalnych stawek opodatkowania. Dlatego też celem naszego projektu jest zbudowanie modelu makroekonomicznego, który oparty będzie na mikroekonomii zachowań przedsiębiorstwa i za jego pomocą wyznaczymy stawki optymalnego opodatkowania. Uwzględnimy przy tym niejednorodność firm, unikanie przez nie płacenia podatków oraz wpływ płacenia podatków na działalność firmy i jej przetrwanie.

 


This project aims to find corporate taxes that maximize government revenues without constraining too strongly the level of economic activity in the corporate sector. It is an old problem and there is an abundant literature relating to this topic with very diverse analytical tools applied therein. Some economists tend to focus on simple tools like the (in)famous Laffer curve, some other argue that the issue is complicated enough to justify more sophisticated approach with microeconometric studies and DSGE models playing an important role. Complex behavioral relations that govern tax evasion and avoidance, the existence and growth of the underground economy etc. make the latter approach more plausible. Hence, our project focuses on designing a macroeconomic model derived from microeconomic behavioral relations of heterogeneous firms and applying that model to the problem of optimal corporate tax rates.

 

Budget: 

Źródło finansowania | financingNarodowe Centrum Nauki, OPUS 7

Projekt realizowany | Timeline: 03/2015 – 03/2017

Budżet łączny | Total budget: 375 905 zł

  • wynagrodzenia dla podstawowych wykonawców | compensation to researchers: 105 600 zł
  • wynagrodzenia dla asystentów badawczych | compensation to research assistants: 72 000 zł
  • komputery i oprogramowanie | hardware and software: 34 500 zł
  • konferencje i inne wyjazdy | conferences: 21 600 zł
  • dane Amadeus | Amadeus data: 42 500 zł
  • książki | books: 1 500 zł
  • materiały | consumables: 9 600 zł
  • publikacje i promocja wyników badań | publications and visibility: 31 704 zł
  • koszty pośrednie dla Wydziału Nauk Ekonomicznych | overheads for the Faculty of Economics: 28 450 zł
  • koszy pośrednie dla Uniwersytetu Warszawskiego | overheads for the University of Warsaw: 28 450 zł
Purpose: 

Systemy podatkowe są zwykle zbyt skomplikowane, aby móc ująć je w modelu. Są także zbyt niestabilne aby trwać w niezmienionej formie do czasu dostarczenia przez projekt badawczy wyników. Tak więc wszelkie badania w tym zakresie muszą, z jednej strony, być na tyle ogólne, aby można było je stosować pomimo zmiany systemu podatkowego. Z drugiej strony muszą być na tyle szczegółowe, aby móc odnieść się do polityki gospodarczej. Zastosowanie w tym projekcie mechanizmu modeli DSGE w połączeniu z mikroekonometrią pozwala odpowiedzieć na trzy rodzaje pytań/tematów, wokół których skupiać się będą wyniki projektu.

Temat 1. Rola wypełniania powinności podatkowych (tax compliance) w działalności firmy i ich przetrwaniu.

Z perspektywy firmy podatek jest kosztem, a tym samym w przypadku zoptymalizowania może być źródłem przewagi komparatywnej. Efektywne stawki podatku dochodowego znacznie różnią się w pomiędzy sektorami i formami własności. Nie ma jednak pewności ex ante, że rzeczywiście wyniki firm zależą od nich. Za pomocą odpowiedniej strategii empirycznej będziemy badać wpływ podatków na wyniki firm i ich przetrwanie.

Temat 2. Optymalne stawki podatkowe gdy firmy są niejednorodne.

Jest oczywiste, że w zależności od sektora (jak również innych potencjalnych cech) efektywne stawki podatkowe mogą się różnić, szczególnie w przypadku podatków od konsumpcji (VAT). Jeśli rzeczywiście rozkład efektywnych stawek podatkowych jest dwumianowy, analizy z wykorzystaniem jednorodnych firm dostarczają błędnych wniosków. Teoretycznie możliwy jest przypadek, iż dla każdego sektora nachylenie krzywej Laffera jest wciąż dodatnie, ale średnio wydaje się, iż faktyczna stopa podatkowa jest położona już za punktem maksymalnym. Pozostaje otwartym pytanie, czy tak jest w rzeczywistości. Dlatego celem jest rozszerzenie wyjściowego modelu aby uwzględniał heterogeniczność.

Temat 3. Uwzględnienie unikania płacenia podatków.

Unikanie opodatkowania jest trudne do uchwycenia. Jednakże, jeżeli podatki są uważane za kliny to można również traktować unikanie opodatkowania jako dodatkowy klin (pozytywny lub negatywny). Takie postawienie problemu – według naszej wiedzy pierwsze w literaturze – pozwala na zmierzenie unikania opodatkowania z perspektywy makroekonomicznej, Takie podejście pozwala również na dokonanie oceny ex ante zmian nominalnych stóp podatkowych.

Projekt jest innowacyjny zarówno z perspektywy modelowania jak i ekonometrii. Pomimo faktu, iż pytanie o optymalność opodatkowania ma już 50 lat, zastosowania w rzeczywistym świecie są rzadkie, a w przypadku Europy Środkowej i Wschodniej oraz gospodarek transformujących się niemal nie istnieją. Wkład do rozwoju nauki polega na przygotowaniu nowego ujęcia teoretycznego. Wkład projektu polega także na dostarczeniu odpowiedzi na kilka bardzo istotnych pytań z punktu widzenia polityki gospodarczej.

Podatki i polityka fiskalna

  • Praktycznie żadna firma w Polsce nie płaci 19% CIT. A jedną z głównych przyczyn tego stanu rzeczy jest tzw. mechanizm rozliczania straty (ang. carry forward).

From July 27 to July 30, 2017 we hosted in Warsaw the 5th International Conference on “The Shadow Economy, Tax Evasion and Informal Labor”. This was the fifth conference of the Shadow conference series with the previous ones taking place in Muenster (Germany) in 2009, 2011 and 2013 and Exeter (UK) in 2015.

We were joined by almost 70 participants from all over the world: various UE countries, USA, Japan, China, Russia, India, Iran, Peru, Israel and Norway, who presented around 50 papers. The participants came not only from academia but also from statistical offices, tax authorities and governmental institutions.

The event was characterized by the quality of the presentations and the discussions. A good example are the keynote speaches given by Luigi Mittone (University of Trento) and Johannes Koettl (World Bank). Luigi, a very well-known experimental economist, presented a wide spectrum of cleverly designed experiments identifying various behavioral patterns among taxpayers audited by tax authorities. Johannes gave a very comprehensive presentation of informal employment as a separate phenomenon, in particular in economies in transition.
A new element of the Shadow conference series was a discussion panel on “Statistical offices and the shadow economy”. The panelists were Manlio Calzaroni (with a long experience of working for ISTAT), Brugt Kazemier from Statistics Netherland, and Alicja Truszyńska from the Central Statistical Office of Poland. The panel was moderated by Marek Rozkrut, chief economist of EY Poland. All panelists showed a lot of practical details about procedures applied by statistical offices in Europe to identify the limits of shadow economy and to estimate its size and dynamics.

It's worth mentioning that our paper (authored by Gilbert Mbara and Ryszard Kokoszczyński) on “Corporate Governance, Tax Evasion and Business Cycles” was presented by Gilbert. 

All in all the event was a very successful event and for this we, as the organizers, would like to thank all those taking part in the conference.

Opublikowane | Published