Co roku International Pension Workshop gromadzi badaczy zainteresowanych modelowaniem reform systemów emerytalnych. Trudno wyobrazić sobie lepsze forum do przedyskutowania świeżutkiego badania. Jakis czas temu Shinichi Nishiyama oraz Kent Smetters opublikowali szeroko komentowany wynik: tak długo, jak agenci nie doświadczają ryzyka bezrobocia lub spadku zarobków, wprowadznie kapitałowego systemu emerytalnego poprawia dobrobyt. Jednak uwzględnienie ryzyka takich negatywnych zdarzeń czyni reformę podobną do polskiej niekorzystną. Ten wynik nie tylko odbił się szerokim echem, ale też w znacznym stopniu ukształtował późniejsze badania. Tymczasem, efekt dobrobytowy reformy zależy nie tylko od samej reformy, ale także od sposobu jej sfinansowania, o czym pisaliśmy we wcześniejszym badaniu, tyle, że w ujęciu deterministycznym. W najnowszym badaniu "Welfare effects of fiscal policy in reforming the pension system" porównujemy świat, w którym ludzie wszystko wiedzą na pewno ze światem, gdzie mogą być narażeni na ryzyko. W obu światach przeprowadzamy reformę i finansujemy ją na wszystkie możliwe sposoby. Po co? Okazuje się, że wyniki Nishiyamy i Smettersa nie był uniwersalny: dla niektórych sposobów finansowania rzeczywiście reforma jest niekorzystna dobrobytowo, ale są takie sposoby finansowania, które nie tylko zapewniają korzyści dobrobytowe, ale nawet mają poparcie społeczne w momencie ich wprowadzenia. Tekst już niedługo, a na razie slajdy z konferencji.