Studia płatne czy bezpłatne? Szczególnie, gdy rodzice płacą...
Coroczna Międzynarodowa Konferencja Naukowa Metody Ilościowe w Badaniach Ekonomicznych organizowana przez Szkołę Główną Gospodarstwa Wiejskiego właśnie się skończyła. Poruszyliśmy na niej temat inwestycji w kapitał ludzki i wpływu rodziny (rodziców) na zdobycie wykształcenia. Różnice w systemie finansowania edukacji w krajach na świecie zachęcają do pytania: jaki system finansowania inwestycji w kapitał ludzki jest optymalny? Z jednej strony, wykształcenie jest dobrem publicznym, więc jak zawsze w takich przypadkach, inwestujemy w nie za mało (za mało w relacji do społecznego optimum w każdym razie). Z drugiej strony, wprowadzenie instrumentów zachęcających zdobycie wyższego wykształcenia (np. darmowe studia finansowane z powszechnych podatków) niekoniecznie sprzyja alokowaniu inwestycji na te osoby, które mają największy potencjał. Ponadto jak pokazują dane, w karajach z płatnymi studiami nie bez znaczenia okazuje się wpływ rodziców i ich pomoc finanoswa na zdobycie wyższego wykształcenia przez dzieci. Co więcej, paradoksalnie, finansowanie edukacji z podatków powszechych pogłębia nierówności społeczne. Nowy projekt - Sylwii Radomskiej - analizuje inwestycje w kapitał ludzki w kontekście nakładających się pokoleń ze strukturą rodziny, próbując znaleźć optymalne opodatkowanie kapitału ludzkiego, a więc odpowiedzieć na pytania: Kto powinien płacić za studia? Społeczeństwo (jak w Polsce) czy jednostka (jak w USA)? I jak?