Jeśli mogę samemu decydować o cenie to zapłacę … tyle co zwykle.
Przeprowadziliśmy dotychczas trzy eksperymenty. Pierwsze dwa zostały przeprowadzone wśród klientów księgarni internetowych dystrybuujących ebooki i audiobooki – Virtualo i Fonopolis. W ankiecie czytelnicy zostali poproszeni o wskazanie maksymalnej ceny, którą byli gotowi zapłacić za wybrany ebook/audiobook przy jego zakupie oraz kwoty, którą byliby gotowi zapłacić teraz, tzn. już po jego przeczytaniu/odsłuchaniu. Dla blisko połowy ankietowanych czytelników ebooków i słuchaczy audiobooków cena, jaką byliby gotowi zapłacić po przeczytaniu/ odsłuchaniu książki, zmieniła się względem tej podawanej przed zapoznaniem się z treścią. Wysokość „dopłaty” rosła wraz z satysfakcją z lektury ocenianą jako różnica pomiędzy oceną treści książki a początkowymi oczekiwaniami.
Częścią ankiety było też ustosunkowanie się do następujących, pojawiających się losowo, sytuacji: Patrycja zamierza kupić ebooka (audiobooka) w systemie płatności „Płać ile chcesz”. Patrycja jest przekonana, że ten ebook (audiobook) jej się spodoba/ nie jest przekonana czy jej się spodoba/ obawia się, że się jej nie spodoba. W innych, tradycyjnych księgarniach, kosztuje on 9,90 zł (20zł)/ 19,90 zł (40zł)/ 39,90 zł (60zł)/ brak podanej ceny. Jaką kwotę zapłaci Patrycja?
Zgodnie z oczekiwaniami, podawane przez respondentów kwoty rosły wraz z ceną sugerowaną (co więcej, średnie deklarowane kwoty były wyższe w przypadku słabej, ale droższej niż w przypadku bardzo dobrej a tańszej książki). W sytuacji, gdy respondenci nie byli informowani o cenie rynkowej książki, deklarowane kwoty były zbliżone do ceny przeciętnie płaconej za książkę w formie cyfrowej. Dodatkowo, w przypadku ebooków, wysokość deklarowanych wpłat zależała dodatnio od indywidualnej skłonności do podejmowania ryzyka oraz przekonań co do udziału kosztów publikacji i wynagrodzenia autora w cenie danego ebooka.
Trzeci eksperyment został przeprowadzony w grudniu we współpracy z Teatrem Studio z Warszawie. Część widzów dostała możliwość podjęcia samodzielnej decyzji o tym jaką cenę zapłacić za bilet na wybrany spektakl. Uczestnicy badania zostali podzieleni na dwie grupy: grupę dokonującą płatności za bilet w systemie „Płać ile chcesz” przed spektaklem i grupę płacą dobrowolną kwotę za bilet już po obejrzeniu spektaklu. Dodatkowo, każdy z widzów wypełnił obszerną dwuczęściową ankietę wypełnianą przed oraz po obejrzeniu spektaklu.
Średnie kwoty wpłacane po spektaklu były istotnie wyższe od średnich kwot wpłacanych przed spektaklem i były tym wyższe im większe poczucie, że podczas spektaklu widz „otworzył się na nowe pomysły i rozwiązania” oraz im większe poczcie „więzi z bohaterami i przedstawianą historią”. W porównaniu do osób, które zapłaciły za bilet sztywnie ustaloną cenę, widzowie z grupy eksperymentalnej okazali się mieć nieco wyższe oczekiwania co do spektaklu i być bardziej zadowoleni z czasu spędzonego w Teatrze. Być może na poprawę nastroju wpłynęła już sama możliwość dokonania samodzielnej decyzji o tym ile zapłacić za udział w wydarzeniu?