W przepełnionym Duchem Świat Bożego Narodzenia (czyt. aromatem pierników i grzanego wina) Wiedniu Krzysztof opowiedział o znaczeniu narzędzi fiskalnych przy reformowaniu system emerytalnego. W ramach konferencji podsumowującej projekt AGENTA spotkali się demografowie, ekonomiści i decydenci polityczni z całej Europy. Projekt jest odpowiedzią na obawy, że rosnący udział osób starszych w stosunku do zatrudnionych spowoduje duże obciążenie dla młodych pokoleń i naraża starszą ludność na ryzyko ubóstwa. Ma na celu zrozumienie konsekwencji starzenia dla transferów publicznych oraz przedstawienie sugestii, jak je dostosować do zmian demograficznych. Na konferencji mieliśmy okazje przyjrzeć się wielu nowym bazom danych i porozmawiać z ludźmi, którzy znają je od podszewki. Inspiracja na kolejne badania goni inspirację. Szczególnie zainteresowała nas praca J. Klotz’a i T. Göllner’a, w której oszacowano tablice trwania życia w zależności od wysokości dochodów. Jak znalazł do badania nierówności i ich powiązania z formą systemu emerytalnego.

W telegraficznym skrócie przypomnijmy prezentowany przez nas tekst „Welfare effects of fiscal policy in reforming the pensionsystem”. Rozważamy przejście od systemu zdefiniowanego świadczenia do częściowo kapitałowego systemu zdefiniowanej składki. Taka reforma uodparnia system emerytalny na zmiany demograficzne i pozwala na ustabilizowanie wydatków publicznych w długim okresie. Dodatkowo zwiększa efektywność, bo składka emerytalna z opodatkowania staje się bliskim substytutem oszczędności. Kosztem jest wzrost niestabilności dochodu na poziomie indywidualnym. Literatura wskazywała na istotne znaczenie zaniku ubezpieczenia. W naszej pracy pokazujemy, że ubezpieczenie jest ważne, ale nie decydujące. Domknięcia fiskalne wpływają na ewaluacje reformy emerytalnej. Ta sama zmiana systemowa może być korzystna dobrobytowo lub nie. Uzyskać poparcie polityczne lub cierpieć na jego brak w zależności od tego, jaki narzędzie fiskalne wybierzemy, by sfinansować towarzyszący jej deficyt. System podatkowy może przejąć (częściowo) rolę ubezpieczienia wbudowanego w system zdefiniowanego świadczenia. Za pełną wersją tekstu można zapoznać się tutaj .