Proces pogłębiania się nierówności dochodowych i majątkowych, obserwowany w ciągu minionych dekad w wielu krajach stanowi jedno z kluczowych zagadnień, jakie stara się wyjaśnić nauka ekonomii w ostatnich latach. Dynamika tych nierówności powoduje zaostrzanie się napięć społecznych wywołanych poczuciem niesprawiedliwego podziału dochodu z pracy i podziału majątku, który ma swoje bezpośrednie, często gwałtowne i nieprzewidywalne konsekwencje gospodarczo-polityczne. Ich umiejętne równoważenie w celu dokonywania możliwie najbardziej sprawiedliwego podziału społecznego stanowi istotne wyzwanie dla polityki fiskalnej oraz wymaga tworzenia dobrego prawa regulującego procesy gospodarcze. Najnowsze modele równowagi ogólnej, uwzględniające dziedziczenie majątków i niepewność na rynku produktywności, w coraz lepszy sposób tłumaczą kształtowanie się nierówności majątkowych, pozostawiając jednak w dalszym ciągu znaczny zakres niewyjaśnionych źródeł ich narastania. Projekt ma na celu dokonanie, według naszego stanu wiedzy, pionierskiego wyliczenia wpływu zarówno szoków dochodowych z tytułu pracy, jak i od zgromadzonego majątku.
The process of deepening of the income and health inequalities, observed over the past decades in many countries, stays in focus of the economics research agenda in the recent years. The dynamics of these inequalities intensify the social tensions, caused by the unbearable feeling of the dishonest division of income and health, which spurs the unpredictable and often violent socio-political consequences. A skilful taming of these, which aims at possibly the most justified social division of wealth, poses a serious challenge for the fiscal policy and requires the law that wisely stipulates the framework for the free economic trade. The modern general equilibrium models, account for inheritance of wealth and labor market abilities, but still leave a large undiscovered part of unequal wealth distribution patterns. This project pioneers in attempting to quantify the role of uncertainty in earned income and capital market shocks.
-
Co jest kluczowe dla przyszłości dziecka? Czas, który poświęcą mu rodzice? Zaangażowanie w jego edukację? A może wystarczy duży spadek? Felieton GRAPE|Tłoczone z danych dla...
-
Dlaczego dzieci bogatych rodziców same często są bogatsze? Nie chodzi o geny! GRAPE | Tłoczone z danych dla DGP
-
Finanse bardzo osobiste. GRAPE | Tłoczone z danych dla...
-
Oby nie. Ale demografia i błędy w polityce gospodarczej razem nieuchronnie oddziałowują w tę stronę. Rozmowa z...
-
O tym jak wzrost nierówności przełożył się na popularność progresywnych podatków. GRAPE | Tłoczone z danych dla...
-
O nierównościach w Polsce każdy ma swoje zdanie. A jak jest na poziomie faktów? GRAPE | Tłoczone z danych dla ...
-
Czas obalić kilka mitów o oszczędzaniu, także o PPK. Tekst w Forbes.
-
Czy warto inwestować w samego siebie? GRAPE | Tłoczone z danych dla DGP
-
-
-
Our Magda Malec leaves for her Fulbright Fellowship (good luck!), and the competition for her position was won by Artur Rutkowski, welcome!
-
Matki, a dokładniej ich emerytury, leżą w centrum zainteresowania rządu. CIeszyć się czy raczej bać? GRAPE-Tłoczone z danych dla DGP.
-
Rozmowa o polskim systemie emerytalnym z Piotrem Skwirowskim w Gazeta.pl...
-
Oliwia Komada will be joined by Magda Malec as a research assistant on this project. Welcome
-
We sought research assistants and we found one: Oliwia Komada will join the team.
Źródło finansowania | Financing : Narodowe Centrum Nauki, SONATA BIS
Projekt realizowany | Timeline : 05/2017 – 04/2021
Budżet łączny | Total budget: 580 383 zł
- wynagrodzenia dla podstawowych wykonawców | compensation to researchers: 230 400 zł
- wynagrodzenia dla asystentów badawczych | compensation to research assistants: 192 000 zł
- komputery i oprogramowanie (m.in. licencje Fortran) | hardware and software (incl. Fortran): 27 000 zł
- konferencje i inne wyjazdy | conference travels: 22 700 zł
- materiały + promocja | consumables + visibility: 19 835 zł
- koszty pośrednie dla FAME | overheads for FAME: 88 447 zł
W pierwszej kolejności sprawdzona zostanie teza, iż progresywne opodatkowanie dochodu z pracy oraz dochodów z tytułu własności ma odmienne działanie, tzn. progresywne opodatkowanie pracy zniechęca do gromadzenia majątku, ale nie na odwrót. Rozwinięciem podejścia wpływu szoków zagregowanych może być w tym przypadku sprawdzenie ich wpływu na poziomie mikroekonomicznym dla heterogenicznych agentów i poszukiwanie ich dopasowania do heterogeniczności w ujęciu ex-post. Druga weryfikowana hipoteza wywodzi się z pierwszej i obejmuje badanie strategii ubezpieczania się od ryzyka idiosynkratycznego w ramach heterogenicznych, wyodrębnionych typów rodzin, uwzględniając dodatkowo aspekt transformacji gospodarczej krajów środkowoeuropejskich. Wyniki omawianego badania będą zestawione z modelowym ujęciem alternatywnej gospodarki z indywidualnymi, homogenicznymi agentami. W tym przypadku oczekiwany jest interesujący, pod względem wniosków, wpływ użycia modelu nakładających się pokoleń. Trzecia i ostatnia teza będzie łączyć dwie poprzednie poprzez weryfikację zastosowania polityk progresywnego opodatkowania do łagodzenia nierówności majątkowych w oparciu o model heterogenicznych rodzin w zestawieniu z modelem indywidualnych agentów o homogenicznych preferencjach.
Nasz wkład do literatury będzie polegał na skonstruowaniu modelu nakładających się pokoleń (OLG) uwzgledniającego zróżnicowane źródła szoków. Mamy nadzieję, że taki model będzie lepiej dopasowany do danych w stosunku do obecnych modeli. Wykorzystamy ten model do zbadania wpływu na nierówności (oraz stronę fiskalną) podatków majątkowych, proponowanych np. przez Piketty (2013). Porównamy opodatkowanie pracy i majątku, oraz skutki wprowadzenia progresji (np. np. Kindermann i Kruger, 2016 przeprowadzili taką analizę dla progresji podatków dochodowych z szokami na dochodach z pracy). Zgodnie z naszą najlepsza wiedzą będzie to pierwsze badanie uwzględniające wielorakie źródła szoków (ważna praca poświęcona temu zagadnieniu – Benhabib, Bisin i Zhu (2015) – rozwiązuje model tylko w stanie ustalonym i nie uwzględnia w pełni wymiaru nakładających się pokoleń). Innowacyjność naszego podejścia polega także na porównaniu progresji podatkowej dla dochodów i majątku. Ponadto w modelu będziemy bezpośrednio modelować zachowanie rodziny (a nie jednostek jak w wymienionych pracach). Wiele badań wskazuje (np. Buciol et al., 2016; Attanasio et al. 2016), że rodzina jest efektywnym sposobem ubezpieczenia się od idiosynkratycznego ryzyka. Większość miar nierówności odnosi się do poziomu gospodarstwa domowego. Z uwagi na powyższe czynniki powinno się bezpośrednio modelować zachowania gospodarstw a nie jednostek.
Zweryfikujemy następujące trzy hipotezy:
(H1) Po pierwsze, progresywne opodatkowanie majątku i dochodu z pracy generuje przeciwstawne efekty, tj. progresywne opodatkowanie dochodów z pracy zmniejsza akumulację kapitału, natomiast progresywne opodatkowanie majątku nie zmniejsza podaży pracy. Wcześniejsze badania pokazują, że progresywne opodatkowanie pracy zmniejsza akumulację kapitału w przypadku jednostek z górnej części rozkładu dochodów. Natomiast efekty opodatkowania majątku, pomimo debat zainspirowanych badaniem Piketty (2013), nie były dotąd formalnie analizowane, zwłaszcza za pomocą modelu OLG.
Nasze podejście do modelowania nierówności jest innowacyjne i pozwala na analizowanie nowych problemów. Np. budując na Krussel i Smith (1998) można rozważyć zagregowany szok, który jednocześnie oddziałuje na dochody z pracy i kapitału, wywierając wpływ na nierówności. Alternatywnie, możliwe jest rozważenie wielorakich szoków idiosynkratycznych, oraz heterogeniczności ex ante.
(H2) Po drugie, wpływ opodatkowania majątku i pracy na akumulację kapitału jednostek z górnej części rozkładu dochodów jest osłabiony w przypadku występowania ubezpieczenia wewnątrz rodziny. Wykorzystamy nasz model do znalezienia przyczyn wzrostu nierówności dochodowych w gospodarkach transformujących się. Bezpośrednie modelowanie zachowania gospodarstwa domowego zamiast jednostek w tym kontekście ma szczególne znaczenie z uwagi na znaczny spadek zatrudnienia kobiet na początku transformacji.
(H3) Po trzecie, pokażemy, że efekty polityk nakierowanych na redukcję nierówności różnią się w modelu z bezpośrednio modelowanymi decyzjami wewnątrz rodziny. Oznacza to, że makroekonomiczne efekty progresywnych podatków są większe w gospodarkach zamieszkanych przez rodziny (niż w gospodarkach zamieszkanych przez jednostki), i w efekcie końcowym redukcja nierówności jest większa.
Wealth and income inequality remain an important challenge. Piketty (2013) argues that a way to curb inequality is to introduce progressive wealth taxation. However, to adequately address inequality, one needs to comprehend its sources. Meanwhile micro-founded models still struggle to reproduce wealth distributions observed in the data (De Nardi, 2016). This unsatisfactory performance of models in reproducing wealth inequality despite matching idiosyncratic labor income shocks closely to the data may stem from the fact that work is not the only source of revenue for households. Accumulated savings generate a stream of revenue from interest, which too may be subjected to shocks. Moreover, returns on capital may be correlated with returns on labor (e.g. Khan and Kim, 2015, Kacperczyk, Nosal and Stevens, 2015). Given these premises we propose to extend the state-of-the-art approach with multiple shocks to allow for magnifying effects on ex post heterogeneity (e.g.labor income shocks and capital income shocks, aggregate shocks, etc.) and family decision-making (and within family risk-sharing). We will verify the following three related hypotheses.
(H1) Wealth taxation and labor income taxation progressivity have opposite effects in a sense that progressive labor income taxes discourage wealth accumulation, but not vice versa.
(H2) The effect described in H1 is substantially attenuated by within-family insurance.
(H3) The effects of policies aimed at reducing inequality differ in an economy with explicit family structure (and decision-making) and in an economy populated by independent individuals.
-
This data summarizes the evolution of consumption and wealth inequality over the forthcoming decades of longevity. In a defined contribution system, with extending life span on retirement, pension benefits are bound to decline (at least, if the retirement age is not raised). These declining pension benefits will encourage agents to increase voluntary savings in other to smooth consumption over lifetime. This is likely to affect wealth and consumption inequality, despite unchanged institutional arrangement and stable productivity heterogeneity within cohorts.
Systemy emerytalne
-
Many people think that they are cautious and taking proper care of their future. But the truth is that we do not. The scope of old-age poverty in six Central European countries is simply scary.
W toku | Work in progress
-
Progressing towards efficiency: the role for labor tax progression in reforming social security Przeczytaj streszczenie | Read abstract
We study interactions between the progressive labor tax and the social security reform. Increasing longevity necessitates reforming social security due to raising the fiscal strain on the current systems. The current systems are redistributive, which provides (at least partial) insurance against idiosyncratic income shocks, but at the expense of labor supply distortions. Analogously, linking pensions to individual incomes reduces distortions associated with social security contributions, but ushers insurance loss. The existing view in the literature is that net outcome of such reform is negative. Contrary to this view, we show that progressive labor tax can partially substitute for the insurance loss when social security becomes less redistributive.